yoldagi kelinchak
...davomi

Mo'min molfurush tanish darvozaga yaqin kelib uyoq-buyoqqa o'g'rincha qarab qo'ydi-da, sersoqol yuzlarini asabiy silab bir muddat jimib qoldi.

— Shu enag'arnikiga keldim deguncha yuragim og'riy boshlaydi-ya! — o'ylardi u ko'k rangga bo'yab qo'yilgan temir darvozaga alam bilan boqib. — Shuncha qatnadim, bir so'm chiqargisi kelmaydi. Qachon qarasa, bahona topadi… Yo'q, bunaqasi ketmaydi. Bugun orani ochiq qilmasam otimni boshqa qo'yaman. Hali qarab tursin, Mo'minning kimligini bilib oladi…

— Sobir, hoy Sobir!.. — baqirdi darvozani oyog'i bilan qayta-qayta tepib. — Och eshigingni!.. Och dedim!..

Oradan bir-ikki daqiqa o'tib ichkaridan erkak kishining yo'talgani eshitildi va darvoza ochilib, Mo'minning ro'parasida Sobir qassob paydo bo'ldi.

— Ha-a, sizmidingiz? Keling, keling, aka, qani, ichkariga!..

Mo'min istar-istamas uy egasiga qo'l berib ko'rishdi-da, qovog'ini uygancha hovliga qadam qo'ydi. Ichkarida Sobir qassobning o'n yettiga to'lib-to'lmagan qizi Ma'mura uzun sochlarini yelkasiga tushirib olgancha hovli supurardi. Mo'min qizning bo'liq gavdasiga, qop-qora sochlariga, kaftlari to'sib turgan bo'lsa-da, hiyla ochilib qolgan siynalariga hirs bilan qarab qo'ydi-da, maqsadga o'tdi.

— Xo'sh, qassob, qarzni tayyorlab qo'ydingmi?

Sobir qassob boshini qashib yerga boqdi.

— Endi… Aka, o'zingizdan qolar gap yo'q. Bozorning mazasi bo'lmayapti. Buni o'zingizam ko'rib yuribsiz…

— Nima qilay mazasi bo'lmasa?.. Men sendan bir million pulimni so'rab keldim. Qani pul?..

— Hali mundoq yig'inolganim yo'q, aka! — dedi Sobir qassob aybdorlarcha bosh egib. — Keliningizning yiliniyam… Ko'rdingiz, amal-taqal o'tkazdim.

— Vey, kallakesar, — birdan haqoratga o'tdi Mo'min. — Qassobman, meni hech narsa qila olmaydi deb o'ylayapsanmi? Vey, enangni uchqo'rg'ondan ko'rsatib qo'yaman, bildingmi?! Bor pulni opchiq!.. E, kuniga ikki-uchtadan mol so'yasan yo'q deganda… Meni ahmoq deb o'yladingmi? Bor dedim, nega qoqqan qoziqday serrayib turibsan?..

Bu gap Sobir qassobning nafsoniyatiga tegdi. Beixtiyor ranglari oqarinqirab (jahli chiqsa, shunday holatga tushardi) Mo'minga hezlandi.

— Kim kallakesar?.. Molfurush, sen ko'pam haddingdan oshavermagin! Beraman o'sha pulingni o'lmasam!..

— Ie, hali meni qo'rqitmoqchi bo'lyapsanmi-a?.. Meni-ya?.. Haddingdan oshmagin-da, pulni opchiq!..

— Pulim yo'q hozir! Nimaga tushunmaysiz?.. — yana o'zini bosib «sizlash»ga o'tdi Sobir qassob. — Kap-katta odamsiz-ku!..

— Ayt, sening oldingga nechanchi kelishim-a? Nechanchi kelishim, ayt!..

— Ha… Oltinchisi…

— Ko'rdingmi? Odamda sal insof bo'lishi kerak… Hozirgi zamonda katta pul berganlar ustiga foiz olishadi. Men sendan foiz talab qilganim yo'q-ku, o'zimning pulimni so'rayapman.

— Bo'pti, aka, tushundim… Xudo xohlasa, bir hafta ichida qarzimni uzaman.

— Yo'q, — dedi Mo'min hovli supurib bo'lib ichkariga kirib ketayotgan qassobning qiziga yana bir tikilib olarkan. — Bugun kechqurun yana kelaman. Agar tayyorlab qo'ymasang… Qizing Ma'murani opketaman…